| „ Tiu-ĉi libro de Quarello estas zorge presita kun tre klaraj literoj. Ĝi estas destinita al progresintoj kaj ankaŭ komencantoj. Lian metodon ni povas resumi tiel: Unue, listo de vortoj, kiun sekvas unu gramatika elemento; due, ekzercaj frazoj; trie, demandoj; kvare, interparoladoj, kaj intere, versaĵoj de Zamenhof, partoj de la letero de Zamenhof al Borovko (kopiita kun kelkaj ŝanĝetoj), iom da historio pri Esperanto kaj detaloj de la vivo de Zamenhof.
Certe, multo estas bona en la libro, sed jam en la dua paĝo mi trovas nesufiĉecon. Legante ke ŝ sonas kiel franca CH: "ŝipo se lee chipo ” la lernanto sendube diros ĉipo. Simile pri Z, Ĵ, Ĝ.
Abundas en la libro laŭdoj al Zamenhof, al lia genio, al lia verko. Eble tro.
Ankoraŭ en paĝo 181: “En todos los detalles de la lengua planificada, Zamenhof dejó la impresión de una genialidad asombrosa”.
Legante ke la libro estas destinita al progresintoj, mi esperis trovi en ĝi ne
nur la gramatikan parton (per kiu oni ne povas paroli) sed ankaŭ la praktikan aplikadon, la Esperantan formon de la hispanlingvaj propraĵoj kaj la parolturnojn de bonstila Esperanto; sed tion mi ne sciis trovi malgraŭ la tekstoj enmetitaj ne rilatantaj tiun problemecan flankon de la hispana lingvo.
Frazoj kiel: a menos que, con tal que, por más que, lo pelaron al cero, a la francesa, el contemplar su rostro, viene de cazar, a mano armada, lo bueno del caso, los encontram os visitando el jardín, según se dice, no lo he recibido hasta hoy, tras visitar el museo..., kaj dekoj da aliaj meritas pritrakton en lernolibro por progresintoj kaj eĉ por komencantoj. Tamen mi trovis pri la disdivido de vortoj en silabojn, pĝ. 163, regulojn pri la dismeto de konsonantoj al antaŭa vokalo, laŭ tio, ke la ŭnua el ili estas L, M, R, S, Ŭ kaj la meza estas G, K, P, T! Kio, eĉ sengusta, neniom helpas la uzanton, kaj malhelpas pro balasteco.
La uzadon en Esperanto, de la nefacila LO hispana, la aŭtoro, tute ne traktas; ankaŭ ne la trian signifon de EL por esprimi plenan agon: Ellerni lecionon, Elstudi libron; ankaŭ ne avertas pri la neuzo de prepozicioj antaŭ la infinitivo, kaj mem erare skribas: "La hundo tiris la ŝnuron ĝis rompi ĝin”
p, 61; ĝis koni ĝin p , 103; ĝis malkovri, sen dormi.
Ouarello forbalaas per la genio de Zamenhof mem la fundamentan sufikson UJ por landnomoj, kaj senĝene enŝovas “I”: Polio, Urugvio, Argentinio...
kiun i ni ŝuldas “al sentido ético y estético del lenguaje” kiun havis Zamenhof.
Kaj post la instruo, lastlinie atentigas pri ĝia neoficialeco, sed ne diras ke la Akademio malakceptis ĝin. Nu, se la sufikso por landnomoj estas i kaj ĝi ne estas oficiala, kion do faris Zamenhof? En p. 46 Quarello diras ke per UJ “se pueden formar los nom bres de los países” anstataŭ diri “se forman”, kio rivelas ian malicon.
Pri UJ koncerne la arbojn, li instruas ke fruktujo estas fruktarbo-, fakte,
per la nomo de ia frukto oni faras la nomon de la respektiva arbo: Pomo>Pomujo; sed ĉar fruhto ne estas fruktonomo, fruktujo ne estas fruktarbo sed pli ĝuste frutera.
La pasivajn participojn Ouarello traktas neklare. Apud korektaj ekzemploj troviĝas aliaj malkorektaj, kaj lia difino pri "Desarrollo anterior" estas neĝusta. Jen ekzemplo el p. 97: “Junulo estis vundita en akcidento sur la vojo”.
Sekvas: "La vundito estis operaciata kaj bandaĝata"; ĉar tiu-ĉi signifas “El herido estaba siendo operado y vendado”, estas evidente ke la intenco estis ago perfekta, nome, “El herido fue operado y vendado” : estis operaciita kaj bandaĝita. Cetere, mi ne trovis eĉ unu ekzemplon de la Zamenhofa “...estis jam ... ita”.
Pri la nombroj li instruas — kaj tian logikon mi ne komprenas— ke la milojn oni skribas per du vortoj, dum la centojn kaj dekojn nur per unu; tiel: Tri mil tricent tridek!
Surprizis min la netradiciaj horesprimoj, p. 146: “estas la kvina sen dek minutoj” kaj "mankas kvin al la deka”, anstataŭ estas dek minutoj antaŭ la kvina, kaj estas kvin antaŭ la deka.
Citindaj estas la pleonasmaj Pinarbo (Pino) kai Jarsezono (Sezono); la misaj
Ĉiufoje ke (kiam), Estis la unua fojo ke (unuafoje), de la 6-a al (ĝis) la 10-a de aŭgusto, pro tio mi necesas (bezonas) lerni, la insulanoj fumis pipon
(per pipo); la kuriozaj Gesolaj, Gevivi,.
Mi diris en la komenco ke multo estas bona en la libro; certe. Sed, ĉar en lernolibro de la Internacia Lingvo, ĉio, absolute ĉio devas esti bona kaj konforma al la Fundamento, tiun-ĉi Compendio de Esperanto para Adelantados, Aprobado por la Comisión de Control de Textos para la Enseñanza, oni devos revizii, ĝustigi kaj kompletigi por ke ĝi estu plene rekomendinda. ” |
